กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก แนะนำการดูแลสุขภาพในช่วงปลายฝนต้นหนาว นำสมุนไพร รส เปรี้ยว ขม และ เผ็ดร้อน เช่น ขิง ข่า กระชาย มะขาม มะขามป้อม มาปรุงเป็นอาหาร เช่น แกงส้มดอกแค ช่วยดูแลสุขภาพ อีกทั้งช่วงที่เจ็บป่วย สามารถนำตำรับยาฟ้าทะลายโจร ยาแก้ไอมะขามป้อม ยาปราบชมพูทวีป ใช้รักษาอาการได้
นายแพทย์สมฤกษ์ จึงสมาน อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุข มุ่งหวังให้มีการส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพร โดยยามเจ็บป่วยครั้งใด สามารถใช้สมุนไพรในการดูแลและรักษาสุขภาพเบื้องต้นได้ ดังนั้นในช่วงรอยต่อฤดูระหว่างปลายฤดูฝน เข้าสู่ ฤดูหนาว อากาศที่เปลี่ยนแปลงไปส่งผลกระทบต่อร่างกายจนเกิดเจ็บป่วยได้ง่ายโดยเฉพาะคนที่มีร่างกายอ่อนแอ ซึ่งปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในช่วงนี้มักเกิดอาการภูมิแพ้ มีอาการคัดจมูก จาม น้ำมูกไหล ไอ ครั่นเนื้อครั่นตัว มีไข้ ดังนั้นการปรุงเมนูอาหารรับประทานในช่วงนี้ต้องนำพืชผักสมุนไพรมาปรุงเป็นเมนูอาหาร เช่น แกงส้มดอกแค ที่ปรุงด้วยน้ำมะขามที่มีรสเปรี้ยวช่วยขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ และรสเผ็ดร้อนจากเครื่องแกง ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของโลหิตทำให้ร่างกายอบอุ่น หรือหากเจ็บป่วย ตำรับยาสมุนไพร ฟ้าทะลายโจร สรรพคุณ รักษาอาการไข้ ไอ เจ็บคอ ยาแก้ไอมะขามป้อม สรรพคุณ บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ยาปราบชมพูทวีป สรรพคุณ ช่วยบรรเทาอาการหวัด ภูมิแพ้อากาศ ซึ่งสามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยา หรือปรึกษาหมอแผนไทยที่สถานพยาบาลใกล้บ้านของท่าน ช่วงที่มีสภาพอากาศเย็นลง และยังมีฝนตกอยู่ขอให้ประชาชนดูแลสุขภาพของตนเองให้แข็งแรง หลีกเลี่ยงการตากฝน ดูแลร่างกายให้อบอุ่น ดื่มน้ำสะอาด และนอนหลับให้เพียงพอ
ด้าน นายสมศักดิ์ กรีชัย ผู้อำนวยการสถาบันการแพทย์แผนไทย กล่าวเพิ่มเติม ฤดูฝนมีธาตุลมเป็นเหตุให้เจ็บป่วยในฤดูหนาวมีธาตุน้ำเป็นเหตุให้เจ็บป่วย ช่วงนี้ร่างกายมีไอความร้อนค้างอยู่ตอนหน้าฝน พออากาศเย็นลงอย่างรวดเร็วปรับตัว ไม่ทันเกิดภาวะธาตุไฟพิการจะเจ็บป่วยได้ง่าย คนที่มีภูมิต้านทานดีก็จะไม่มีอาการใดๆ แต่ในคนที่ภูมิต้านทานไม่ค่อยดี ช่วงนี้ถือว่าเป็นจุดอ่อน จะป่วยได้ง่ายมากในฤดูหนาว อากาศที่เย็นลงทำให้เกิดการเจ็บป่วย ดังนั้นเพื่อเป็นการดูแลสุขภาพในเบื้องต้นประชาชนสามารถปรุงอาหารในการปรับสมดุลของร่างกาย โดยใช้รสอาหาร เปรี้ยว ขม เผ็ดร้อน ดังนั้นเมนูแกงส้มดอกแค จึงนำมารับประทานเพื่อปรับสมดุลธาตุในช่วงเปลี่ยนฤดูกาล อีกทั้ง เครื่องแกง เป็นการรวมสมุนไพรเครื่องเทศที่มีรสเผ็ดร้อน ที่เพิ่มการไหลเวียนของโลหิตช่วยให้ร่างกายอบอุ่นขึ้น การปรุงรสเปรี้ยวจากมะขามเปียกจะช่วยขับเสมหะ ชุ่มคอ รวมทั้งการใส่ดอกแค โดยไม่ต้องเอาก้านเกสรออก รสขมของเกสรจะช่วยแก้ไข้ในช่วงเปลี่ยนฤดูได้
นอกจากอาหารดังกล่าว สมุนไพรที่ประชาชนควรรับประทานในช่วงฤดูนี้ ได้แก่ รสเปรี้ยว เช่น มะขามป้อม สรรพคุณ แก้หวัด แก้ไอ ละลายเสมหะ เป็นยาระบาย ชะมวง สรรพคุณ แก้ไข้ ระบายท้อง ขับเสมหะ ดอกแค สรรพคุณ แก้ไข้เปลี่ยนฤดู นอกจากนี้ หากอากาศหนาว ร่างกายได้รับความเย็นมากเกินไป อาหารรสเผ็ดร้อนจะช่วงสร้างความอบอุ่นให้ร่างกายได้ เช่น พริกไทย ขิง ข่า กระชาย กระเพรา เป็นต้น
