ดอยหัวหมด อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก กำลังเข้าสู่ช่วงเวลาแห่งความงดงามตามธรรมชาติ เมื่อ “ก้านเกาสตุภะ” (ชาม่วง, ชาครามดอย) ชื่อพฤกษศาสตร์ : พาราโบเอีย แกลนดูลิเฟอรา พืชหายากที่มีสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ ได้เริ่มเบ่งบานชูช่ออวดความงามสีม่วงสดใส สร้างสีสันต้อนรับฤดูฝนทั่วผืนป่าหินปูน
ดอก “ก้านเกาสตุภะ” เป็นพืชล้มลุกหลายปีในวงศ์ เกสเนอเรียซี มีขนาดเล็ก ลำต้นตั้งตรงสูงประมาณ 10-25 เซนติเมตร โดดเด่นด้วยช่อดอกสีม่วงหรือชมพูอมม่วง ซึ่งจะออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง แต่ละช่อมี 1-3 ดอก ดอกมีกลีบดอก 5 แฉกเรียงซ้อนเหลื่อมกัน และมีเกสรเพศผู้สีม่วงเข้มขนาดใหญ่ ซึ่งเพิ่มความงดงามและเสน่ห์ให้กับดอกไม้ชนิดนี้อย่างมาก
ก้านเกาสตุภะเติบโตในสภาพแวดล้อมเฉพาะเจาะจง คือตามพื้นหินปูนผุกร่อนหรือซอกหินปูน ที่ระดับความสูง 800-900 เมตรจากระดับน้ำทะเล นอกจากชื่อที่เรียกขานทั่วไปแล้ว พืชชนิดนี้ยังมีชื่ออื่น ๆ เช่น ชาม่วง หรือ ชาครามดอย
“ก้านเกาสตุภะ” จัดเป็นพืชหายากของประเทศไทย พบได้เฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือ โดยเฉพาะที่ดอยหัวหมด และพบในต่างประเทศที่เมียนมาเท่านั้น ด้วยความจำเพาะของแหล่งที่อยู่และจำนวนที่จำกัด ทำให้พืชชนิดนี้ได้รับการประเมินจาก ไอยูซีเอ็น (IUCN, 2012) ให้มีสถานภาพเป็น “พืชที่มีแนวโน้มใกล้สูญพันธุ์”ซึ่งตอกย้ำถึงความสำคัญของการอนุรักษ์
“ก้านเกาสตุภะ” จะเบ่งบานเต็มที่ระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคม ซึ่งเป็นช่วงที่ดอกไม้ป่าชนิดนี้จะเผยโฉมความงามตามธรรมชาติให้ผู้สนใจได้ชื่นชมอย่างใกล้ชิด
ขอบคุณเพจ กรมอุทยานแห่งชาติฯ
