โสกเหลือง ศรียะลา คือหนึ่งในไม้ยืนต้นที่น่าหลงใหลจากวงศ์ถั่ว ที่สูงเด่นสง่าได้ถึง 25 เมตร ไม่เพียงแต่เป็นที่ชื่นชมในความงาม แต่ยังเปี่ยมด้วยคุณประโยชน์ที่ธรรมชาติมอบให้
พบเห็นได้ในหลายพื้นที่ตั้งแต่พม่าตอนใต้ คาบสมุทรมลายู ชวา ไปจนถึงภาคใต้ของไทย ไม่ว่าจะเป็นภูเก็ต ตรัง ยะลา ปัตตานี หรือนราธิวาส โดยเฉพาะตามริมลำธารในป่าดิบชื้นที่สูงไม่เกิน 1,000 เมตรจากระดับน้ำทะเล
โสกเหลือง ศรียะลา โดดเด่นด้วยใบประกอบขนาดใหญ่ที่เรียงเวียนรอบลำต้น ความยาวของแกนใบอาจยาวได้ถึง 75 เซนติเมตร แต่ละใบมีใบย่อย 4–8 คู่ ที่มีรูปร่างหลากหลาย ตั้งแต่รูปไข่ไปจนถึงรูปใบหอก แต่สิ่งที่ทำให้ต้นไม้ชนิดนี้เป็นที่จดจำอย่างแท้จริงคือ ช่อดอกอันตระการตา ที่ผลิบานออกมาจากกิ่งและลำต้นโดยตรง
ช่อดอกเหล่านี้มีขนาดใหญ่มาก กว้างถึง 35 เซนติเมตร และยาวได้ถึง 45 เซนติเมตร อวดสีเหลืองทองอร่ามหรือสีส้มสดใส และมักจะเปลี่ยนเป็นสีแดงอมน้ำตาลเมื่อแก่ แม้จะไม่มีกลีบดอกที่แท้จริง แต่กลีบเลี้ยงทั้งสี่ที่ทำหน้าที่คล้ายกลีบดอกก็สร้างความงดงามได้ไม่แพ้กัน ยิ่งไปกว่านั้น ดอกยังส่งกลิ่นหอมฟุ้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยามค่ำคืน เพิ่มความลึกลับน่าค้นหาให้กับผืนป่า
เปลือกไม้แห่งสรรพคุณ : ต้านอนุมูลอิสระ
นอกจากความงามที่ดึงดูดใจแล้ว โสกเหลือง ศรียะลา ยังมีคุณค่าทางสมุนไพรที่น่าสนใจอีกด้วย เปลือกของต้นนี้ขึ้นชื่อว่ามีสรรพคุณในการต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งสามารถช่วยปกป้องเซลล์ในร่างกายจากการถูกทำลายได้ นี่คืออีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้ต้นไม้ชนิดนี้ไม่เป็นเพียงแค่ไม้ประดับ แต่ยังเป็นพืชที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
สำหรับชื่อชนิด “ไทปิงเอนซิส” นั้น มีที่มาจากเมืองไทปิง (Taiping) ในประเทศมาเลเซีย ซึ่งเป็นสถานที่ที่ค้นพบและเก็บตัวอย่างพืชชนิดนี้เป็นครั้งแรก
โสกเหลือง ศรียะลา จึงไม่ได้เป็นแค่ต้นไม้ใหญ่ในป่า แต่เป็นอัญมณีล้ำค่าที่ธรรมชาติรังสรรค์ขึ้นมา ทั้งงดงามน่ามอง กลิ่นหอมชวนฝัน และยังแฝงไว้ด้วยคุณประโยชน์อันน่าทึ่ง นับเป็นอีกหนึ่งความภาคภูมิใจของพืชพรรณในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่เราควรร่วมกันอนุรักษ์ไว้
ข้อมูล : หอพรรณไม้ Forest Herbarium – BKF
