กลางผืนป่าดิบชื้นของดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ มีพรรณไม้เลื้อยชนิดหนึ่งซ่อนตัวอยู่ในเงาม่านฝน ยามถึงฤดูดอกบาน มันจะเผยโฉมงามประดุจอัญมณีที่ธรรมชาติรังสรรค์ นั่นคือ “เครือพูม่วง” ไม้เถาเลื้อยสีม่วงเข้มที่หาชมได้ยาก และที่สำคัญยังเป็น พืชถิ่นเดียวของไทย
เรื่องราวที่ซ่อนอยู่ในชื่อ
เครือพูม่วงมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Argyreia kerrii Craib ซึ่งสะท้อนเกร็ดประวัติศาสตร์ด้านพฤกษศาสตร์อย่างลึกซึ้ง คำว่า Argyreia มาจากภาษากรีก argyros หมายถึง “เงิน” อันสื่อถึงขนสีขาวเงินที่ปกคลุมอยู่ใต้ใบของพืชสกุลนี้ ส่วนคำว่า kerrii ตั้งขึ้นเพื่อเป็นเกียรติแด่ นพ.อาร์เธอร์ ฟรานซิส จอร์จ เคอรร์ (Dr. A.F.G. Kerr) ผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็น บิดาแห่งวงการพฤกษศาสตร์ไทย
นั่นทำให้เครือพูม่วงไม่เพียงเป็นดอกไม้ในผืนป่า หากยังเป็นเสมือนอนุสรณ์มีชีวิตที่บันทึกคุณูปการของนักพฤกษศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่
ความงามแห่งฤดูฝน
ไม้เถาเนื้อแข็งชนิดนี้จะเลื้อยพันรอบพฤกษาน้อยใหญ่บนเรือนยอดป่า ดอกของมันคล้ายระฆังคว่ำ กลีบสีม่วงสดเข้มส่องประกายตัดกับสีเขียวของใบไม้ เมื่อรวมกันเป็นช่อจึงราวกับโคมไฟสีม่วงที่แขวนประดับอยู่กลางผืนป่า
หากใครมีโอกาสเดินทางขึ้นดอยสุเทพในช่วงฤดูฝน นั่นคือเวลาที่ดีที่สุดในการสัมผัสความงดงามของเครือพูม่วง ดอกไม้หายากที่ผลิบานเพียงช่วงสั้น ๆ แต่ตราตรึงตลอดกาลในสายตาผู้พบเห็น
มรดกที่ควรค่าแก่การรักษา
เครือพูม่วงไม่เพียงเป็นเครื่องหมายแห่งความงดงามตามธรรมชาติ แต่ยังสะท้อนถึง ความหลากหลายทางชีวภาพ ของผืนป่าไทย การปรากฏอยู่ของมันคือสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ให้คงอยู่สืบไป
ดังนั้น ทุกครั้งที่เราได้เห็นดอกไม้เล็ก ๆ ที่ซ่อนอยู่กลางพงไพร ควรตระหนักว่าเบื้องหลังความงามนั้นคือเรื่องราวทางธรรมชาติและประวัติศาสตร์ที่เชื่อมโยงเรากับผืนแผ่นดิน
ข้อมูลโดย : ดร.พลพรหม พิสุทธิมาน
ภาพถ่ายโดย : ดร.ประทีป ปัญญาดี
เผยแพร่โดย : องค์การสวนพฤกษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
