ท่ามกลางลานหินทรายกว้างใหญ่ที่แห้งแล้งและเงียบสงบของอุทยานแห่งชาติภูพาน จังหวัดสกลนคร มีสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ที่เลือกจะหยั่งรากอยู่ตรงนั้นอย่างสง่างาม — “เทียนภูพาน” (Impatiens harmandii Hook. f.)
ความงามที่ซ่อนอยู่
ดอกของมันเล็กเรียว สีขาวบริสุทธิ์ คลี่บานพร้อมกันเป็นกลุ่ม ราวกับหยดน้ำค้างต้องแสงแดดบนผืนทราย ดอกไม้เหล่านี้ไม่ได้เติบโตในร่มเงาของป่าดิบชื้น หากแต่เลือกเผชิญหน้ากับความร้อนระอุและความแห้งแล้งของหินทราย เปรียบเสมือนอัญมณีล้ำค่าที่ธรรมชาติบรรจงรังสรรค์ไว้กลางผืนดินอันแข็งกระด้าง
เรื่องเล่าจากประวัติศาสตร์พฤกษศาสตร์
ย้อนกลับไปเมื่อปี ค.ศ. 1908 Sir Joseph Dalton Hooker นักพฤกษศาสตร์ชื่อก้องโลกและอดีตผู้อำนวยการสวนพฤกษศาสตร์คิว (Kew Gardens) กรุงลอนดอน ได้บันทึกการค้นพบพืชชนิดใหม่นี้ และตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Impatiens harmandii เพื่อเป็นเกียรติแก่นักสำรวจชาวฝรั่งเศส Jules Harmand ผู้บุกเบิกการสำรวจพืชพรรณในดินแดนไทย ลาว เวียดนาม และกัมพูชาในช่วงปลายศตวรรษที่ 19
การตั้งชื่อพืชใหม่มิใช่เพียงการระบุอัตลักษณ์ทางวิทยาศาสตร์ แต่ยังเป็นหมุดหมายสำคัญที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ของการสำรวจธรรมชาติ และย้ำถึงคุณค่าของภูมิภาคอินโดจีนในฐานะแหล่งรวมความหลากหลายทางชีวภาพของโลก
ร่องรอยความหลากหลายบนภูพาน
เทียนภูพานจึงไม่ได้เป็นเพียงไม้ล้มลุกเล็ก ๆ บนลานหิน หากแต่เป็นสัญลักษณ์แห่งความยืดหยัดของธรรมชาติ เป็นบทพิสูจน์ว่าชีวิตสามารถเบ่งบานได้แม้ในสภาพแวดล้อมที่ท้าทาย และยังเป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่สะท้อนให้เห็นถึงบทบาทของประเทศไทยในเวทีโลกด้านความหลากหลายทางพฤกษศาสตร์
ดอกไม้สีขาวเล็ก ๆ นี้จึงเปรียบเสมือน “จดหมายรักจากธรรมชาติ” ที่ส่งตรงจากภูพานถึงผู้คน ให้เราได้ตระหนักถึงคุณค่าของผืนป่า ลานหิน และดอกไม้ที่รอคอยการชื่นชมอย่างเงียบงาม
ขอบคุณข้อมูลเพจ กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธ์พืช
