เมื่อสายลมปลายปีพัดผ่านผืนป่าบนภูสูงแห่งอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า จังหวัดพิษณุโลก ความงามที่ซ่อนอยู่ก็เผยโฉมออกมา “ชมพูพาน”พืชหายากในวงศ์ Paulowniaceae ได้พร้อมใจกันผลิดอกสีชมพูสดใสแต่งแต้มให้ป่ากลางขุนเขากลายเป็นสวนดอกไม้ตามธรรมชาติ สร้างความประทับใจแก่คณะสำรวจพรรณไม้ และผู้มาเยือนที่โชคดีได้พบเห็นในช่วงเวลาสั้น ๆ ของการเบ่งบาน
ชมพูพานเป็นไม้ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ ไม่ได้เติบโตจากดินเหมือนพืชทั่วไป แต่มักพบในรูปแบบ พืชอิงอาศัย (epiphyte) ยึดเกาะอยู่บนต้นไม้ใหญ่หรือแม้แต่ก้อนหิน บางครั้งดูคล้ายจะเปราะบางไร้ที่พึ่ง แต่แท้จริงแล้วพืชชนิดนี้พึ่งพาความชื้นและความอุดมสมบูรณ์รอบตัวเพื่อการเจริญเติบโต ลักษณะนี้เองทำให้ชมพูพานกลายเป็นสัญลักษณ์ของการปรับตัวอันน่าทึ่งของพืชในระบบนิเวศป่าเขา
ดอกของชมพูพานมีตั้งแต่สีชมพูอ่อนระเรื่อจนถึงชมพูเข้มสดใส รูปทรงเรียวยาวสวยงาม บานสะพรั่งในเดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่อุทยานภูหินร่องกล้าเต็มไปด้วยอากาศเย็นและหมอกหนา ความงามของมันจึงยิ่งโดดเด่นท่ามกลางภูมิประเทศหินผาและผืนป่าที่เงียบสงบ
การค้นพบการออกดอกของชมพูพานโดยทีมสำรวจพรรณไม้ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือตอนล่าง ไม่เพียงเป็นการบันทึกเพิ่มในคลังข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศ แต่ยังสะท้อนถึงความสมบูรณ์ของระบบนิเวศในพื้นที่ การที่พืชชนิดนี้สามารถออกดอกได้อย่างสมบูรณ์งดงาม คือเครื่องยืนยันว่าผืนป่าแห่งนี้ยังคงได้รับการปกปักรักษาและดูแลอย่างเหมาะสม
สำหรับนักพฤกษศาสตร์ ชมพูพานคือพืชถิ่นหายากที่ควรค่าแก่การศึกษา แต่สำหรับนักท่องเที่ยวผู้รักธรรมชาติ มันคือดอกไม้แห่งความประทับใจ ที่หากได้เห็นสักครั้งก็จะไม่มีวันลืม ความงามของดอกชมพูพานในปลายปีจึงเปรียบเสมือนการเชื้อเชิญให้ผู้คนหันกลับมามองคุณค่าและร่วมกันรักษาความสมบูรณ์ของผืนป่าไทยให้อยู่คู่แผ่นดินตลอดไป
