“เชียงดาว…เป็นหนึ่งในสถานที่ที่นักเดินทางและนักธรรมชาติวิทยาใฝ่ฝันถึง เพราะนอกจากจะเป็นที่ตั้งของยอดเขาที่สูงเป็นอันดับสามของประเทศไทยแล้ว ยังเป็นอาณาจักรที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพันธุ์หายากและพืชเฉพาะถิ่นมากมาย “หญ้าดีควาย” หรือที่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Swertia angustifolia คือหนึ่งในพืชที่น่าสนใจซ่อนตัวอยู่ในระบบนิเวศหินปูนอันเป็นเอกลักษณ์“
หญ้าดีควายมีชื่อเรียกที่หลากหลายตามแต่ท้องถิ่นจะเรียกขาน เช่น “หญ้าดีแฟน” “ผักหอมโคก” หรือ “หูกระต่ายโคกฎ ซึ่งล้วนแต่เป็นชื่อที่บ่งบอกถึงลักษณะบางอย่างของพืชชนิดนี้ พืชล้มลุกชนิดนี้มีกิ่งก้านสาขาแตกออกมากมาย และเมื่อสังเกตดี ๆ จะพบว่าดอกเล็ก ๆ สีขาวของมันมีเสน่ห์ไม่เหมือนใคร
ดอกของหญ้าดีควายมีกลีบดอก 4 กลีบ เชื่อมติดกันที่โคน และมีจุดประสีม่วงเล็ก ๆ แต่งแต้มอยู่บนกลีบดอก ทำให้ดูราวกับงานศิลปะชั้นดี ยิ่งเมื่อพิจารณาใกล้ ๆ จะเห็นว่าที่โคนกลีบดอกยังมีต่อมสีเขียวซ่อนอยู่ 1 ต่อม ซึ่งเป็นลักษณะเด่นที่บ่งบอกความเป็นพืชสกุลนี้ได้อย่างชัดเจน ความงามที่ต้องใช้การสังเกตอย่างใกล้ชิดนี้เองที่ทำให้หญ้าดีควายกลายเป็นพืชที่น่าค้นหาสำหรับนักสำรวจและผู้ที่หลงใหลในความงามของธรรมชาติ
แม้จะถูกค้นพบและสำรวจจากเขาหินปูนเชียงดาว แต่หญ้าดีควายไม่ได้มีเขตการกระจายพันธุ์แค่ในประเทศไทยเท่านั้น แต่ยังสามารถพบได้ในหลากหลายประเทศ ตั้งแต่อินเดีย เนปาล ภูฏาน เมียนมา จีนตอนใต้ และเวียดนาม ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความมหัศจรรย์ของการกระจายตัวของพืชพรรณในแถบเทือกเขาหิมาลัยและภูมิภาคใกล้เคียง
ข้อมูลจากเพจ กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช
