ประเพณีและพิธีอันศักสิทธิ์ก่อเกิดตัวแทนแห่งโพธิสัตว์ วัตถุมงคลประจำพิธีที่หาได้เฉพาะช่วงเวลา อ่านสนุกแบบมีทั้งศรัทธาและพาณิชย์ไปกับ คอลัมน์พระบ้าน by ต้นคนชอบพระ
ปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ ราวปี พุทธศักราช 2560-2562 เกิดโรคห่าหรือในปัจจุบันคือ อหิวาตกโรคระบาด ทำคนล้มตายเป็นจำนวนมาก ยารัษาในขณะนั้นเอาไม่อยู่ ชาวบ้านต้องหันมาพึ่งพาหมอท้องถิ่นหรือหมอยาจีน แต่ก็ไม่สามารถยับยั้งโรคได้ สุดท้ายเลยหันไปพึ่งสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ในครั้งนั้นเจ้าพ่อแควใหญ่ (เจ้าพ่อเทพารักษ์) ประทับทรงทำพิธีรักษาโรคด้วยการเขียน “ยันต์กระดาษ” หรือเรียกว่า “ฮู้” ให้ติดตัวหรือปิดไว้หน้าบ้าน และได้นำฮู้เผาไฟเพื่อทำน้ำมนต์ให้ประชาชนดื่มกินและประพรมรอบตลาด บริเวณใดที่ได้ทำพิธีแล้วก็จะใช้ผ้าแดงกั้นไว้ให้ประชาชนผ่านไปมาเส้นทางนี้ได้ แล้วก็เกิดเรื่องอัศจรรย์ขึ้นการระบาดของโรคห่าค่อยๆลด จนหายไปในที่สุด จากปากต่อปากที่เล่าขานและแรงศรัทธา จึงทำให้มีผู้คนศรัทธามากราบไหว้เพิ่มขึ้นทุกปี ซึ่งจากแรงศรัทธานี้ทำให้ทั้งชาวไทย จีนกวางตุ้ง จีนแคะ จีนแต้จิ๋ว ได้ มาเข้าร่วมในขบวนแห่เหล่าเทพเจ้าและพระโพธิสัตว์กวนอิมที่มีมาตั้งแต่มีชุมชนชาวจีนมาตั้งรกรากที่ปากน้ำโพ โดยนำเอาศิลปะวัฒนธรรมของตนมาเข้าร่วมในขบวนแห่ เช่น ขบวนสิงโต ขบวนมังกรทอง ขบวนเอ็งกอ ขบวนล่อโก๊ว ฯลฯ นัยว่าเพื่อความเป็นสิริมงคลต่อกิจการและครอบครัวและนอกจากนี้ทุกปีก่อนจะถึงตรุษจีนชาวปากน้ำโพจะมีพิธีสำคัญที่ถือเป็นสิริมงคลและภาคภูมิใจให้กับคนที่ได้รับเลือกและชาวนครสรรค์พิธีนั้นคือ การคัดเลือกองค์สมมุติขององค์เจ้าแม่กวนอิม
( รูปองค์สมมุติเจ้าแม่กวนอิม นครสวรรค์ ปี 2567 )
การได้รับตำแหน่งเป็นองค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมนั้นถือเป็นหนึ่งในความใฝ่ฝันของหญิงสาวชาวนครสวรรค์ แต่ว่าอยู่ดีๆจะเอาใครที่เห็นว่าหน้าสะสวยแล้วยกตำแหน่งให้เลยก็ไม่ใช่ จะต้องผ่านการคัดเลือก ผ่านพิธีกรรมต่างๆหลายขั้นตอน ประหนึ่งว่าองค์เจ้าแม่กวนอิมทรงเลือกเธอมาด้วยพระองค์เอง โดยในแต่ละปีคณะกรรมการจัดพิธีใหญ่จะตั้งคณะกรรมการคัดเลือกองค์สมมติขึ้นมาคณะหนึ่ง เพื่อเป็นผู้คัดเลือกองค์สมมุติเจ้าแม่กวนอิมโดยเฉพาะ ดังขั้นตอนต่อไปนี้
เริ่มจากประกาศหาหญิงสาวพรหมจรรย์ มีข้อแม้ว่าต้องเป็นลูกหลานชาวปากน้ำโพโดยกำเนิด อายุตั้งแต่ 16 ปีขึ้นไปมาสมัคร โดยจะดูว่าต้องมีความงามทั้งจากภายนอกและภายในเป็นหลัก อาทิเช่น มีจิตใจที่เมตตา มีคุณงามความดี มีกิริยามารยาทเรียบร้อย และต้องมาจากครอบครัวที่ดี
หลังจากได้ผู้สมัครแล้วคณะกรรมการจะแจ้งข้อกำหนดต่างให้บรรดาผู้สมัครเหล่านั้นได้รับทราบ ตามหลักเกณฑ์พื้นฐาน เช่น
1.ต้องได้รับอนุญาตจากผู้ปกครอง
2.สามารถเข้าร่วมกิจกรรมกับคณะกรรมการการจัดงานได้โดยไม่มีข้อต่อรองเกี่ยวกับรายได้
3.ต้องถือศีล กินเจนับแต่วันแรกที่ได้รับตำแหน่งเจ้าแม่กวนอิม
4.ระหว่างรับตำแหน่งต้องไม่ไปทำหน้าที่ หรือกิจกรรมอื่นใดอันขัดต่อความเคารพศรัทธาของประชาชน ฯลฯ
ขั้นตอนถัดมา เหล่าหญิงสาวที่มีคุณสมบัติตรงตามที่คณะกรรมการตรวจสอบ ทางคณะกรรมการจะกำหนดวันที่ทำการคัดเลือกโดยการเสี่ยงทายต่อหน้าองค์เจ้าแม่หน้าผา ซึ่งทางคณะกรรมการจะเชิญกรรมการมาร่วมเป็นสักขีพยาน เช่น ผู้ว่าราชการจังหวัดนครสวรรค์
ในขั้นตอนที่สี่ จะเสี่ยงทายเพื่อเป็นการคัดเลือก โดยจะให้สาวงามจับสลาก ว่าจะได้อันดับที่เท่าใดในการเสี่ยงทาย ซึ่งเหล่าสาวงามที่ผ่านเข้ารอบมาจะเป็นผู้เสี่ยงทายด้วยตัวเองเอง โดยการโยนไม้ ปัวะปวย คนละสามครั้ง อันว่าไม้ปัวะปวยนั้นคือไม้ที่เราทำการโยนหลังเสี่ยงเซียมซีเพื่อดูว่าเซียมซีใบนั้นใช่ของเราแน่ๆไหม ตัวไม้ปัวปวยจะมีลักษณะเป็นไม้นูนโค้งหลังเต่าประกบกันสองอัน การเสี่ยงแบบนี้เรียกว่า การปัวะปวย ไม้ที่ใช้เสี่ยงทายจะต้องคว่ำอัน หงายอัน เป็นจำนวนสองครั้ง และในการเสี่ยงทายครั้งสุดท้าย ไม้ที่ใช้เสี่ยงทายจะต้องคว่ำทั้งสองอัน เป็นจำนวนหนึ่งครั้ง ภาษาจีนเรียกว่า ‘หน่อเส่งเจ็กอุ้ง’ ถึงจะได้เป็นองค์สมมุติเจ้าแม่กวนอิมโดยสมบูรณ์และถูกต้อง ( ตัวผู้เขียนเคยลอง ขอบอกว่าออกแบบที่ว่ามาแบบเป๊ะๆทั้ง3 ครั้ง ยากมาก ) ถ้าคนแรกเสี่ยงทายได้ตามที่กล่าวมาจะถือว่าผู้นั้นได้รับการคัดเลือกเป็นองค์สมมุติเจ้าแม่กวนอิมทันที จะไม่มีการเสี่ยงทายต่อ แต่ถ้าคนแรกเสี่ยงทายไม่ได้ตามที่ว่ามา คนลำดับถัดมาจะได้เสี่ยงทายต่อใครเสี่ยงทายได้ก็จะหยุด ณ ตรงนั้น กรณีถ้าเสี่ยงจนครบจำนวนแล้ว แต่ยังเสี่ยงทายไม่ได้ ก็จะวนมาเริ่มที่คนแรกใหม่ ทำเช่นนี้จนได้ตัวแทนองค์สมมุติเจ้าแม่กวนอิม ซึ่งบางปีนั้นใช้เวลาหลายชั่วโมงก็ยังไม่ได้ แต่บางปีเสียงทายไม้ปัวะปวยเพียงครั้งเดียวก็ได้เลย พิธีการคัดเลือกอันศักดิ์สิทธิ์นี้มีนัยยะประหนึ่งว่าองค์เจ้าแม่กวนอิมนั้น เป็นผู้คัดเลือกด้วยตัวพระองค์เองนั่นเอง เหล่าบรรดาหญิงสาวที่เข้าคัดเลือกส่วนใหญ่แล้วจะรู้ตัวมาก่อนว่าปีนี้จะได้เข้ารับเลือก บางคนถือศีลกินเจเป็นเดือนๆ เพื่อทำให้ตัวเองบริสุทธิ์เหมาะสม กับตำแหน่งองค์สมมุติเจ้าแม่ผู้เปี่ยมไปด้วย คุณธรรม เป็นที่เคารพกราบไหว้ของผู้ศรัทธา
ด้วยความยากลำบากในขั้นตอนของการคัดเลือก แสดงขั้นตอนถึงความศักดิ์สิทธิ์ เปรียบเสมือนราวกับว่าเจ้าพ่อเจ้าแม่องค์ต่างๆ รวมถึงองค์เจ้าแม่กวนอิมเลือกหญิงสาวในปีนั้นๆด้วยพระองค์เอง ทำให้คนในครอบครัวของผู้ที่ได้รับเลือกเป็น องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมในปีนั้นๆ ถือว่าเป็นศิริมงคลกับวงศ์ตระกูลเป็นอย่างยิ่ง และตัวขององค์สมมติเองนั้น ก็จะเป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ ทำให้ครอบครัวต่างๆในจังหวัดนครสวรรค์นั้นอยากให้ลูกหลานของตนได้มีโอกาสเป็น “องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม ตรุษจีนปากน้ำโพ” สักครั้งหนึ่งในชีวิต
( รูปเหรียญเจ้าแม่กวนอิม ปากน้ำโพ นครสวรรค์ )
ด้วยความเคารพนับถือศรัทธาอย่างสูงยิ่งของชาวนครสวรรค์ที่มีต่อเจ้าแม่กวนอิมและเหล่าเทพเจ้าทำให้ทุกครั้งที่ทำพิธีคัดเลือกองค์สมมุติเจ้าแม่กวนอิมและพิธีขบวนแห่เทพเจ้าช่วงตรุษจีนนั้นจะเข้มขลังและศักสิทธ์เป็นอย่างยิ่งพร้อมกันนี้มักจะมีการสร้างวัตถุมงคลรูปแบบต่างออกมาจำหน่ายแจกจ่ายให้ผู้เลื่อมใสศรัทธาในช่วงเวลานี้ด้วยเช่นกัน อย่าง เหรียญเจ้าแม่กวนอิม ปากน้ำโพ นครสวรรค์ ที่ทางผู้เขียนได้รับแจกมา เป็นเหรียญเนื้อทองทิพย์ ด้านหน้าเป็นรูปเจ้าแม่กวนอิม ด้านหลัง เป็นรูปหยินหยางและมีข้อความว่า เงินทองไหลมาเทมา ปลอดภัยปากน้ำโพ 2557-58 แม้จะเป็นเพียงเหรียญแจกเมื่อร่วมทำบุญแต่เมื่อผ่านพิธีปลุกเสกที่เข้มขลังและอยู่ในช่วงเวลาอันศักดิ์สิทธิ์ มั่นใจได้ว่าทั้งพุทธคุณและเทวาคุณนั้นเข้มขลังไม่แพ้วัตถุมงคลที่ปลุกเสกในพิธีใหญ่ๆแน่นอน ดั่งเช่นพระแจกพระฟรีหลายรุ่นหลายเกจิที่ในปัจจุบันการันตีได้ดีว่าแรงทั้งพุทธคุณและราคาเช่าหา ส่วนถ้าท่านใดสนใจอยากได้เหรียญแบบผู้เขียนก็ขอให้อดใจรอไปร่วมงานร่วมบุญประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ปากน้ำโพประจำปีซึ่งจะจัดทุกช่วงตรุษจีน ดูได้ตามปฎิทินท่องเที่ยวของทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยหรือตามหน้าเพจตรุษจีนนครสวรรค์สืบสานงานประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ปากน้ำโพ ครับ
คราวหน้ามาลุ้นกัน ว่าจะนำเสนอองค์ไหนหรือตำนานอะไรครับ
เขียนโดย ต้น คนชอบพระ
ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก สื่อโซเซี่ยล ครับ
ปล. หากมีวัด ศาสนถาน โรงเรียน โรงพยาบาล ฯลฯใดที่ต้องการประชาสัมพันธ์การขายวัตถุมงคลหรือบริจาคเพื่อการกุศลอย่างแท้จริง ทางคอลัม์พระบ้าน ยินดีประชาสัมพันธ์ให้ฟรีครับ
สนใจลงโฆษณาประชาสัมพันธ์ ติดต่อ 0818214442 ต้น
