ร.อ.ธรรมนัส พรหมเผ่า รมว.เกษตรฯ กล่าวหลังลงพื้นที่ ต.เกาะพยาม อ.เมืองฯ จ.ระนอง พร้อมนายพีรพันธ์ คอทอง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร และคณะผู้บริหารของกระทรวงเกษตรฯ ประชุมหารือแนวทางการพัฒนาพื้นที่ในเขตปฏิรูปที่ดินอย่างยั่งยืนบ้านเกาะพยาม เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตเกษตรกร และพัฒนาศักยภาพด้านการจัดการระบบเกษตรกรรมที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ว่า เมื่อได้เยี่ยมชมนิทรรศการของวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเชิงเกษตรเกาะพยาม ซึ่งสาธิตการคั่วเม็ดกาหยูแบบโบราณ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น และได้รับงบประมาณจากกรมส่งเสริมการเกษตร ในการต่อยอดภูมิปัญญาเพื่อเสริมสร้างอัตลักษณ์พื้นถิ่นแล้ว จึงมอบหมายให้อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตรจัดทำแผนพัฒนาการเกษตรเกาะพยาม และเกาะช้าง โดยบูรณาการร่วมทุกส่วนราชการในสังกัดกระทรวงเกษตรฯ และผู้นำชุมชน ท้องที่ท้องถิ่น เพื่อวางแผนยกระดับรายได้และคุณภาพชีวิตของเกษตรกร ประชาชน ตลอดจนนักท่องเที่ยว ผ่านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านทรัพยากรน้ำ ที่ดิน การพัฒนาผลิตภาพการผลิตสินค้าเกษตรและแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มที่เชื่อมต่อการท่องเที่ยว ซึ่งกรมส่งเสริมการเกษตรจะจัดทีมลงพื้นที่เพื่อสำรวจความต้องการ ปัญหา และความท้าทาย RRA (Rapid Rural Appraisal) และจัดทำแผนปฏิบัติการของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อเสนอต่อไป
ด้าน นายวุฒิศักดิ์ เพชรมีศรี ผอ.สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 5 จ.สงขลา กล่าวเพิ่มเติมว่า ต.เกาะพยาม เป็นเกาะที่มีความหลากหลายของระบบนิเวศ มีสัตว์ต่าง ๆ อาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก เช่น นกเงือก นกอินทรีย์ ตอนกลางของเกาะมีลักษณะพื้นที่เป็นภูเขา ป่าไม้ พืชอัตลักษณ์ที่มีการปลูกมากบนเกาะพยามคือ มะม่วงหิมพานต์ ซึ่งชาวบ้านบนเกาะจะเรียกว่า “กาหยู” มีพื้นที่ปลูก 1,713 ไร่ กรมส่งเสริมการเกษตร จึงได้สนับสนุนให้เกษตรกรรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ และส่งเสริมให้เกษตรกรหันกลับมาปลูกพันธุ์ดั้งเดิมอย่างพันธุ์เกาะพยาม ซึ่งเป็นพันธุ์ที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ นอกจากนี้ยังสนับสนุนการต่อยอดภูมิปัญญา “การคั่วเม็ดกาหยูแบบโบราณ” ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่อยู่คู่ชุมชนมาอย่างยาวนาน ปัจจุบันมีการรวมกลุ่มเป็นวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเชิงเกษตรชุมชนเกาะพยาม กรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 5 จ.สงขลา และสำนักงานเกษตรจ.ระนอง ได้บูรณาการการทำงานในพื้นที่เพื่อผลักดันให้มะม่วงหิมพานต์ของเกาะพยาม ได้รับการรับรองเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) และได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการจัดทำบรรจุภัณฑ์และสลากบรรจุภัณฑ์ การพัฒนาต่อยอดความรู้เรื่องบรรจุภัณฑ์ การประชาสัมพันธ์ และการตลาด นอกจากนี้ยังนำไปเชื่อมโยงกับแผนงานของหน่วยงานภาครัฐ เอกชน หรือหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องเข้ามาช่วยในการพัฒนากลุ่ม อาทิเช่น สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัด สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำเภอเมืองระนอง และองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะพยาม ได้จัดงานวันกาหยูเกาะพยาม ซึ่งเป็นงานประจำปีของเกาะพยาม กิจกรรมต่าง ๆ อาทิ เช่น การประกวดเมล็ดกาหยูคุณภาพ การแข่งขันคั่วกาหยูโบราณ การแข่งขันกะเทาะกาหยู และการประกอบอาหารจากผลกาหยู
