เมื่อเวลา 15.00 น. วันที่ 14 ส.ค. ศาลรัฐธรรมนูญมีมติ 5-4 ว่า นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี มีความไม่ซื่อสัตย์สุจริต จากการตั้งตั้งนายพิชิต ชื่นบาน ซึ่งขาดคุณสมบัติ ไม่มีความน่าไว้วางใจให้เป็นรัฐมนตรี จึงขาดคุณสมบัติ ทำให้นายเศรษฐาหลุดจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ไปพร้อมกับคณะรัฐมนตรีทันที โดยนายเศรษฐา แจ้งว่าวันนี้มีภารกิจเยอะ จึงมอบหมายให้ นพ.พรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช เลขาธิการนายกรัฐมนตรี ไปรับฟังการอ่านคำวินิจฉัยของศาลแทน
ทั้งนี้ก่อนจะมีคำวินิจฉัย นายเศรษฐาได้ปฏิบัติหน้าที่ตามปกติ โดยช่วงเช้านายเศรษฐาได้แวะไปกราบเจ้าอาวาสวัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหารเที่ช่วยเหลืองานพิธีศพนางชดช้อย ทวีสิน มารดา ก่อนเดินทางเข้าทำเนียบรัฐบาลเพื่อปฏิบัติราชการ จากนั้นในช่วงเที่ยงได้ลงตรวจเยี่ยมตลาดใต้ทางด่วนเพลินจิต ซึ่งเปิดพื้นที่ให้ผู้ค้าที่ขายของริมบาทวิถีมาเช่าพื้นที่ขายของ แล้วกลับเข้าทำเนียบฯ
คดีดังกล่าวสืบเนื่องจากวันที่ 15 พ.ค.2567 สว.จำนวน 40 คน ร่วมกันเข้าชื่ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 วรรคสาม ประกอบมาตรา 82 ผ่านพรเพชร วิชิตชลชัย ประธานวุฒิสภา (ในขณะนั้น) เพื่อส่งไปยังศาลรัฐธรรมนูญ ขอให้วินิจฉัยความสิ้นสุดลงของตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ของนายเศรษฐา และนายพิชิต ทั้งที่รู้หรือควรรู้อยู่แล้วว่าผู้ถูกร้องที่ 2 ขาดคุณสมบัติ หรือมีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ เนื่องจากเคยถูกศาลฎีกามีคำสั่งจำคุก 6 เดือนในความผิดฐานละเมิดอำนาจศาล หากจะจำกันได้คือคดีถุงขนม2ล้านบาทเมื่อปี 2551 ซึ่งถือว่าเป็นบุคคลที่กระทำการอันไม่ซื่อสัตย์สุจริต และมีพฤติกรรมอันเป็นการฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง
แม้ว่าต่อมา 21 พ.ค.นายพิชิต แสดงสปิริตลาออกจากตำแหน่งรัฐมนตรี หลังอยู่ในตำแหน่งเพียง 23 วัน หลังการปรับ ครม.เศรษฐา 1/1 เมื่อ 28 เม.ย.2567 แต่ศาลรัฐธรรมนูญก็มีมติรับคำร้องในวันที่ 23 พ.ค. ก่อนจะมีคำวินิจฉัย
ทั้งนี้นอกจาก ครม.เศรษฐา ทั้งคณะ ต้องพ้นสภาพการเป็นรัฐมนตรีแล้ว ฝ่ายการเมืองในทำเนียบรัฐบาลและทุกกระทรวงก็ต้องพ้นจากตำแหน่งหมดพร้อมกับนายกฯ ไม่ว่าจะเป็นเลขาธิการนายกฯ-โฆษกและรองโฆษกรัฐบาล-ที่ปรึกษารัฐมนตรี-เลขานุการรัฐมนตรี-กรรมการผู้ช่วยรัฐมนตรี เรียกได้ว่า ไปยกพวง หลุดจากตำแหน่งยกแผง ทำให้พรรคร่วมรัฐบาลต้องหารือเพื่อเคาะชื่อแคนดิเดตนายกฯคนใหม่ มาแทนเศรษฐาต่อไป โดยแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีที่มีสิทธิ ได้แก่
พรรคเพื่อไทย ได้แก่ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร หัวหน้าพรรค และนายชัยเกษม นิติสิริ
พรรคภูมิใจไทย นายอนุทิน ชาญวีรกูล หัวหน้าพรรค
พรรคพลังประชารัฐ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ หัวหน้าพรรค
พรรครวมไทยสร้างชาติ นายพีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค หัวหน้าพรรค และ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา
พรรคประชาธิปัตย์ นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ สส.บัญชีรายชื่อ
